|
SEMİH ZEKİ – DEMOLITION
Harekette olanı, yıkılanı, parçalanıp yeniden kurulanı hareketinin içinde görme çabasının karanlık bir yönü var. Semih Zeki, brüt formlarını yıkımı göstermek için yığdığı günlerden beri bunun bilincinde; kör noktalara ışık tutarak çiziyor. Akanı tutmak heveslisi değil, imgelere saplanmıyor. Tekrarlayan formlarında bakışın yeniden kuruluşu, bir trenin uğradığı istasyonlardan ayrılması kadar doğal, o kadar geçici. Devamlığa ilişkin tek emare belki de tuvalden tuvale gezen kancanın kendisi, gölgesi ve hatta yokluğu… Kentte süreklileşen değişimin hafıza ve anlam üzerindeki yıkıcı etkisi, Semih Zeki’nin bakışına sadece bozulan bir Gestalt olarak yansımaz- karşımızdaki bir yapı değil, parça bütün ilişkisini sürekli yenileyen bir (karşı) sistemdir. Küçük işlerinden oluşan bulutun tam ortasında duran yıkıntı, etrafında dallanan, eklemlenen yapıların habercisidir; aynı bu yapıların yeni bir yıkımın haberini vermesi gibi. Öyleyse kent yüzyıllardır olduğu gibi, yıkılırken yeniden yapılmaktadır. Ancak bu kez hız ( Marc Augé daha 1992 yılında, “tarih hızlanmaktadır” der.) ve pervasızlık paralellikler ve doğrusallıkları, kerteriz noktalarını paramparça etmiştir. Binalarda yinelemeden çok düzensizlikler, kırılmalar, kristalleşmeler görüyorsak bu, olsa olsa yeniden yapılanda saklı çatlaklara işaret ediyordur. Bu güçlü anlatı bir yana, Demolition’ın kalbi, bazı izleyicileri için doğa imajlarında atıyor olacaktır. Zira Semih Zeki’nin yeni döneminde brüt katmanların üzerine eklenen, ağaçları, çayırları ve gökyüzüyle tanıdık ama odaklarıyla tedirgin edici doğa parçalarıdır. Resimleri izlerken kesik çizgilerin işaretlerine dikkat etmek gerekir. Odak, bu hareketlilik içinde, parçalanacak olanı işaretler. Dahası, görülen bütün manzaraların üzerinde bir melankoli sırrı çekilmiş gibidir. Zift ve betonla çalışılan büyük yapı kurgularının karşısına yeşilli mavili pentürle yüklü bir antagonizma değil kahveler, griler ve sarının çürük tonlarıyla resmedilen bir doğa çıkar. Fakat belki de Zeki’nin bakışına yapıcılığını kazandıran temel unsur, bütün bunların 2016’nın artık parçalarının üzerine inşa edilmiş olmasıdır. Kalanları toplamakla yetinmez sanatçı, onları yeniden kurar, biçimlendirir, yeni imajlara dayanak yapar. Beton ve zifte kurşun eklenir; geride kalanlardan da bir dünya kurulur. Yıkım dahi var olanı yok etmez, insanda olduğu gibi doğada da çatlaklar, kendini yeniden kurmanın zeminidir . Öte yandan yıkımda arzuyu da görmek mümkündür. Semih Zeki, kendi deyimiyle “sadece duru resmi yapma hali kalana dek” kendini de yıkmak ister. İstemekle de kalmaz: Metafor, küçük işlerini “bozup” büyük işlere dönüştürdüğünde yahut bütün bir yapısallığın ortasına –hem de gökyüzünün cisimleştiği- bir tek figür yerleştirdiğinde gerçeğe dönüşür. Kancalardan rüzgâr türbinlerine geçerken parçalanmak, kentin kirinden beslenerek arınmak temizlenmek Semih Zeki’nin bu arzusunu takiben kurduğu dünyada, olağandır. Ungers, Kent Metaforları’nda, “Daha kapsayıcı bir görüş olmadan, gerçeklik bize birbirinden bağımsız fenomenler ve anlamsız olgular yığını gibi görünür; başka bir ifadeyle bütünüyle kaotiktir.” der. Semih Zeki’nin imgelem atmosferini izlerken de bilgiye değilse bile estetiğe ilişkin olarak bir bütünlük arayışı yerinde olabilir: Yapı formlarının majör sesiyle artık parçaların yahut doğa tasvirlerinin minör ezgileri birlikte senfonik bir iskelet oluşturur. Birini diğerinden bağımsız izlemek, içselleştirmek elbette mümkündür fakat asıl sese, yıkım ile yeniden yapım arasındaki diyalektiğe işaret edebilmek ancak bütün işaretler beraber okunduğunda mümkün olacaktır. Sonuçta ise belli ki umut vardır. Lacivert ve pembeler, gri fonun, çimento ve ziftin içinden ve incecik çatlaklardan; pes doğa tasvirlerinin ve yıkıma ilişkin bütün emarelerin içinden başlarını uzatırlar. Yükselen yapılar, hücre hücre değil, kaotik çizgiler içinde yansımalı görüntüler sunar bize. Kent, hafızaya yer bırakmayan yok-yerlerle dolmuş olsa da ressam yıkımın hızından beslenen bir başka güç olduğunu sezmemizi ister. Başlangıçta, her şeyden önce karanlık ve kaosun olduğunu ve sesin onlardan neşet ettiğini hatırlamamızı… Gökçe Çataloluk 28.09.2017 |
SEMIH ZEKI – DEMOLITION
There is a dark side in the struggle to see the one, which is in motion, demolished, disintegrated and reconstructed, during its movement. Semih Zeki has been aware of it since he piled up the gross forms in order to show the demolition; he draws and paints by shedding light on blind spots. He is not enthusiastic to stop flowing, and he is not stuck in the imagery. Reorganization of the view in its repetitive forms is as natural as the fact that a train leaves the station, and as transient as such fact. The only sign of continuity is perhaps the hook itself, passing around the canvas, as well as the shadow and even the absence thereof… The destructive and demolishing effect of the continuous change in the city on memory and meaning is not reflected only as a distorted Gestalt in Semih Zeki's point of view; this is not a structure, but a (counter) system that continually renews the part-whole relations (meronymy). The junk at the exact center of the cloud consisting of the minor works is a precursor of the structures branched and articulated around, as if such structures let know a new demolition. So the city is rebuilt while being demolished as it has been for centuries. However, this time, speed (Marc Augé stated as early as 1992 that “the history speeds.”.) and recklessness have shattered parallelism, linearity and point of bearing. If we see any irregularities, breaks and crystallizations, rather than repetitions, in the buildings, this is probably pointing to any hidden cracks in the buildings reconstructed. Aside from this powerful narrative, the heart of Demolition will be beating in the images of the nature for some of its audiences. Because, in the new era of Semih Zeki, the thing that is added on the gross layers is the parts of the nature, familiar with the trees, meadows and the sky, but with their foci. You should pay attention to the marks of the dashed lines while watching the paintings. In this mobility, the focus marks what is to be shattered. Moreover, it is as if a melancholy secret is drawn on all the scenes seen. In view of the big building fiction works, performed with bitumen and concrete, there is a nature depicted with the colors of brown, grey and faded shades of yellow, not an antagonism loaded with greenish and bluish tints. However, perhaps the key element, bringing the constructiveness in Zeki's point of view, is the fact that all of these have been built on the remains of 2016. The artist is not content with collecting the remains, but he reorganizes, shapes, and uses such remains as base for new images. Lead is added to concrete and bitumen, and a world is constructed through the remainders. Even demolition does not destroy the existing one; Cracks in nature are the basis of rebuilding yourself, as in the humans. On the other hand, it is possible to see the desire in the demolition. Semih Zeki, in his own words, wishes himself to demolish as well "until the clear painting remains”. He is not content with such wish. Metaphor becomes true when it “frustrates” the small works, and transforms it into big works, or when it puts a single figure in the middle of an entire structure, in which the sky is also materialized. In such world, which Semih Zeki has constructed following his desire, it is ordinary to be torn apart while passing from the hooks to the wind turbines, and to be purified and cleaned through being fed by the dirt of the city. Ungers, in his book “Kent Metaforlari” (Morphologie), states that “Without a more inclusive view, reality seems to us as a stack of independent phenomena and meaningless facts; in other words, it is entirely chaotic.” Also, while watching the imaginary atmosphere of Semih Zeki, it may be pertinent to seek integrity as regards aesthetics, even if not as regards knowledge and wisdom. The major sounds of the building forms and minor tunes of the remains or the depictions of nature compose a symphonic carcass. It is of course possible to watch and internalize one independently from the other; however, it is only possible to refer the actual and original sound and the dialectic between the demolition and reconstruction, when all the signs are read together. After all, there is obviously hope. The colors of dark blue and pink extend through the gray background, through the cement and bitumen and through thin cracks as well as through all of the signs for low-pitched nature depictions and demolition. Rising and ascending constructions present us reflexive images in chaotic lines, not cell by cell. Even though the city is filled with no-places that leave no room for memory, the painter wishes us to sense and feel that there is another power fed by the speed of demolition. Initially, he wishes us to remember that there is darkness and chaos, above all, and that the sound arises from them… Gokce Cataloluk 28.09.2017 |